Anton Zondag

Anton (Ton) Zondag, geboren 14-09-1941 en overleden 28-04-1015, had na 4 jaar Gymnasium en daarna veel vakdiploma’s voor het Midden en kleinbedrijf een fijne baan als Consulent voor het NKOV/MKB.

Anton Zondag

Om een Staf functie te kunnen krijgen, zou hij met zijn hele gezin naar Rijswijk moeten verhuizen, dus ging hij op zoek naar een baan in de buurt met groei mogelijkheden. Tegelijkertijd was Steef Rouvoet op zoek naar mogelijkheden en de juiste mensen om de Automaten Branche te legaliseren.

Anton en Steef kenden elkaar, omdat ze vanaf 1958 bijna 10 jaar bij elkaar in de straat gewoond hadden. Steef wist dat Anton diverse Bestuursfuncties had binnen het CDA, ook op Provinciaal en Landelijk niveau en daardoor ook Politiek Den Haag kende.

Anton had inmiddels boekhouddiploma’s gehaald en M.O. Economie gestudeerd. Om Anton binnen te halen benoemde Steef hem als adjunct Directeur van Cosmopolitan. En gesteund door Bertus van Dessel en Paul de Waal, zou Anton vanuit zijn eigen huis, het Secretariaat van de VAN op gaan bouwen. Met als doel het legaliseren van de tot dan gedoogde, Automatenbranche.

Door ieders grote inzet en het gezamenlijke belang groeide het ledental gestaag. Er werd een medewerkster aangetrokken en als er veel post verzonden moest worden, hielp het hele gezin mee.

In 1980 adviseerde het Bestuur van de VAN om een aparte kantoorruimte te gaan huren of een huis te kopen met meer kantoorruimte. Omdat Anton lange dagen maakte koos hij voor dat laatste. Toen enige tijd later, een huis met een grote inpandige garage te koop stond en de vraagprijs zakte, was de keus snel gemaakt voor Anton.

Omdat het Bestuur meer ruimte wilde huren, als Anton in gedachten had, hadden Gonnie en Anton wel een probleem. Want om zelf een berging te hebben voor fietsen enz. moesten hun een garage bouwen en daar kregen hun aanvankelijk geen vergunning voor. Na 9 maanden onderhandelen met de buren en de Gemeente, kwam er een compromis en kon de bouw en de verbouwing beginnen.

Kantoor Middelrode

Uiteindelijk werd er een mooi kantoor geopend in 1980 aan de Beatrixstraat 2 in Middelrode (bij Berlicum) en kon de VAN verder groeien, naar 14 afdelingen. Het VAN bestuur bestond uit Bertus van Dessel (Voorzitter) en Kees Wetsteijn, Pierre de Jonge, Frans Staudenmeijer, Harry Vale en Dirk Lindenberg.

5 Jaar lang heeft de VAN, onder bezielende leiding van de inmiddels tot Directeur benoemde Anton Zondag, en het bestuur o.l.v. hun Voorzitter Bertus van Dessel strijd moeten leveren om de Branche gelegaliseerd te krijgen. Toen kort daarna Bertus een lichte hartaanval kreeg en Dirk Lindenberg Voorzitter werd, is er een nieuw bestuur gevormd en ging er een nieuwe wind waaien.

Er werd een kantoor gehuurd in Rosmalen en omdat de toekomst visies uiteen begonnen te lopen, trok Anton zich gedeeltelijk terug. Hij bleef zich met hart en ziel inzetten voor het vakblad en maakte er een succes van. Anton was directeur van de V.A.N. van 1975 tot 1989. Bij zijn benoeming tot Directeur bij de VAN kreeg Anton een bronzen plaquette.

Stukje uit Automaten Magazine Mei 1990

Afscheid Anton Zondag bij de V.A.N. 12-4-1989

Op de 25e bijeenkomst van de Regionale Raad van 12 april 1989 kondigt Anton Zondag aan zijn funktie als directeur van de VAN met ingang van 1 september 1989 neer te leggen. Overigens blijft Zondag de jaren er na nauw betrokken bij de vereniging. Daarnaast begint hij zijn eigen buro dat zich bezig houdt met administratie, advies en organisatie. Ook het vakblad blijft onder verantwoording van Zondag verschijnen. Een en ander wordt ook in het kader van de “privatisering” van de VAN gezien. De vergadering in Maarsbergen, waarbij de opkomst vrij groot was hoorde de mededelingen met gespitste oren aan.

Visitekaartje Anton Zondag

Schip

In zijn toespraak voor de regionale raad vergeleek Zondag de geschiedenis van de VAN met die van een schip. Enkele belangrijke namen passeerden daarbij de revue. Steef Rouvoet werd door Anton Zondag de grondlegger genoemd van de VAN. Hij bouwde het dok en legde de kiel voor het schip. Opvolger Bertus van Dessel maakte het schip wind en waterdicht en droeg de verantwoordelijkheid van de machinekamer.

Dirk Lindenbergh verzorgde daarna als inrichter niet alleen het interieur maar stimuleerde ook de navigatie. Het schip werd te water gelaten en aan de onvoorspelbare weersinvloeden blootgesteld. Inmiddels zitten we op volle zee, stelde Zondag in zijn betoog vast.

De VAN zal enkele specifieke taken gaan privatiseren waarbij ook voor Anton Zondag een rol is toegedacht. Zo zal Anton de eindredactie van het vakblad blijven voeren. Daarnaast zal hij zaken als beurzen, seminars en materiaaldistributie blijven beheren. Als ondernemer zal Zondag ook doorgaan met het geven van vertrouwelijke onderzoeken en adviezen, enquetes etcetera. Tenslotte geeft hij vanaf april 1989 het Automaten Magazine uit.

“Er is gezocht naar een oplossing waarbij mijn sterke kanten zo goed mogelijk tot hun recht komen, waardoor de kennis van de branche ook voor de branche beschikbaar blijft en ik toch van een inkomensbron verzekerd kan blijven. Ik blijf dus voor de VAN werken, terwijl ik de ruimte krijg nieuwe zaken aan te pakken”. Zondag denkt dan onder andere aan een knipselkrant voor de branche.

Einde episode
Hoewel een enkele ingewijde reeds op de hoogte was kwam Zondags besluit voor de meesten van de ongeveer 45 aanwezigen als een verrassing. “Een zwarte dag”, concludeerde John Selbach. Oud-voorzitter Van Dessel sprak van “het einde van een episode waarin Zondag op de brug stond.” Een aantal anderen vielen hem daarin bij. Dat de vergadering als het ware voor een fait accomplis werd gesteld viel overigens niet overal in goede aarde.

“Er valt dus niks meer aan te veranderen, alles is al geregeld?”, vroeg een enkeling zich af. Zondag bevestigde dat zijn besluit vrijwel zeker was, maar dat er de nodige papieren nog getekend moeten worden. “Wij hebben gewacht met het in het openbaar brengen van dit nieuws tot we er samen uit waren. Het besluit van Zondag om zijn functie neer te leggen zorgde voor de nodige vragen en discussies. Maar ook vooral lofuitingen aan het adres van de bijna ex-directeur. Alom werd Zondag’s grote inzet voor de VAN geprezen.

Stukje uit Automaten Magazine September 1990

Een jaar Buro ZONDAG-STAM

Terugblik

Bij de start van Buro ZONDAG-STAM, op basis van het ondernemingsplan, werd een werkterrein met vier sectoren afgebakend. Het eerste terrein werd goed gefundeerd door de overname van de uitgave en eindredaktie van het Automaten Magazine. Toekomstige doelstelling was en blijft het blad kwalitatief en kwantitatief voortdurend op een hoger peil te brengen. Tot nu toe is vooruitgang geboekt, maar verdere uitwerking van deze doelstelling is ten alle tijde geboden.

Het vinden en bewaren van het evenwicht tussen de belangen en verlangens van de VAN als branche-organisatie, de lezers en de adverteerders werkt als een communicerend vat. Getracht wordt voor de VAN leden diepgaander informatie te verstrekken. Dit onder meer in aanvulling op de uitstekende en vaker verschijnende VAN nieuwsbrief. Voor niet-leden der VAN en andere geïnteresseerden probeert het Automaten Magazine voldoende informatie te verstrekken over voor de branche belangrijke zaken. De lezers, zo blijkt uit reacties, hebben ook interesse in ontwikkelingen die van doen hebben met het randgebied van de speelautomaat.

Zij zijn benieuwd naar het ‘nieuws’ uit de gehele branche en over de mensen die daarin werkzaam zijn. De adverteerders investeren veel geld in de kwalitatief goede advertenties. Dit noopt op zijn beurt weer tot het blijven verbeteren van het totaal product. Het team van Automaten Magazine probeert dat met de beschikbare middelen zo goed mogelijk te doen, ieder vanuit zijn vakgebied. Suggesties en kritiek worden serieus opgepakt, het kostenplaatje laat echter niet toe dat alle wensen, hoe gerechtvaardigd op zich ook, meteen worden vervuld. Vanaf de start in 1987 zijn de tarieven van advertenties en abonnementen niet meer aangepast en is vanuit de groei van abonnementen en advertenties de verbetering bekostigd.

Advies

Het tweede werkterrein is het advieswerk, vooral bij aankoop en verkoop van bedrijven in de branche. De onafhankelijkheid, het vertrouwen en de kennis van de branche zijn de argumenten die onze opdrachtgevers desgevraagd, opsommen om van de adviesmogelijkheid gebruik te maken. Tot nu toe is gebleken dat de opzet om ondernemers samen te laten werken en eventuele overname op lange termijn te regelen, goed werkt.

Steeds vaker wordt gevraagd om de waarde van een bedrijf te bepalen. Bedrijven maken gebruik van de mogelijkheid van permanent advies van een insider in de branche op allerlei gebied. Een zekere specialisatie is ontwikkeld op fiscaal terrein. Veelal in aanvulling op de accountant of fiscaal deskundige van de ondernemer. Vooral in gesprekken ter inspectie blijkt dit waardevol te kunnen zijn. Advies wordt ook gegeven bij kantoorapparatuur, automatisering en marketingplannen.

Administratie

De Administratie met Anton Zondag

Geleidelijk worden de eerste schreden gezet op dit terrein. Zowel voor de financiële als fiscale administratie voor ondernemers, waarvan de helft buiten de branche. De complexe wet en regelgeving dwingt veel ondernemers helaas externe deskundigen in te schakelen. Buro ZONDAG-STAM blijkt in die behoefte, of misschien wel noodzaak, samen met anderen te kunnen voorzien. In de toekomst zal, gelet op de andere werkterreinen, mondjesmaat uitbreiding gezocht worden.

Organisatie

De voor velen bekende organisatie werkzaamheden zijn de VAN-EXPO en de collectieve deelname van een aantal ondernemers uit de branche aan de beurs in Zuidlaren. Nu wordt al volop gewerkt aan de beurzen van 1991. Een tweede sector, de knipselkrant met een overzicht van publiciteit uit allerlei bronnen over de gehele kansspelmarkt, is tot nu toe redelijk van de grond gekomen. De vorm en organisatie voldoet. Maar in alle eerlijkheid dient gezegd te worden dat het aantal abonnees slechts driekwart van het aantal is dat na een jaar bereikt diende te zijn.

De suggesties over het beter bekend maken van dit product in de branche worden successievelijk uitgeprobeerd, maar de goede manier is nog niet gevonden. Persoonlijke informatie over de knipselkrant blijkt tot nu toe de best werkzame methode. Op termijn zal de knipselkrant, onder meer in aanvulling op de eerder genoemde VAN-nieuwsbrief, zo denken we, wel een eigen plaats innemen. Succesvol is de start van de mogelijkheid om bladen te reserveren en na een jaar te laten inbinden.

Problemen

Is alles nu van een leien dakje gegaan? Zijn er geen problemen opgedoken? Natuurlijk is dat wel het geval, maar daar loopt niemand mee te koop. Zeker niet als die in de eigen werk organisatie opgelost kunnen worden of verminderd. Maar ook Keulen en Aken zijn niet op een dag gebouwd en er leiden vele wegen naar Rome. Zo is de uitgave van een kwartaalblad voor de speelautomatenhallen nog steeds niet van de grond gekomen. Daarnaast is het nog steeds een probleem om tijdig, in verband met de werktijd aan het Automaten Magazine, over nieuws te beschikken. Velen in de branche weten schijnbaar nog niet dat door de privatisering van het Automaten Magazine veranderingen zijn ontstaan. Dat houdt ook aanpassing in voor de ondernemers in de branche.

Zowel de VAN als het Automaten Magazine willen graag op de hoogte blijven. Maar dat betekent voor de berichtgever afzonderlijke informatie naar de VAN in Rosmalen en naar Buro ZONDAG-STAM in Berlicum. Het inschakelen van free-lance medewerkers voor bijvoorbeeld een reportage kost tijd en kan niet binnen enkele uren geregeld worden. Ook al proberen we het mogelijke te doen. Aan nieuws dat ons niet wordt aangereikt kan ook geen aandacht besteed worden. Omgekeerd wie het nieuws wel meldt kom in het nieuws, wie het regelmatig doet zelfs veel. En bedenk dat wat voor de één wellicht overdreven lijkt voor de ander prettig is te weten.

Stukje uit Automaten Magazine Januari 1997

Vaak werd de hele familie Zondag ingeschakeld om werk te verrichten voor de VAN

Anton Zondag, 15 jaar lang kapitein van de VAN, van papieren clubje tot professionele organisatie

De hele geschiedenis van de VAN heeft hij van A tot Z tot in het kleinste detail bij elkaar. Op één nauwkeurig gerangschikte, complete stapel van bestuursverslagen, besluitenlijsten, agenda’s – gekregen van bestuursleden – en wat al niet meer.

En alles wat daar dan nièt in is terug te vinden, zit in zijn hoofd. Want vergeten doet hij niks, de man die 15 jaar lang aan het roer heeft gestaan van de Vereniging Automatenhandel Nederland. De man die 15 jaar lang als een ware missionaris de VAN mee opbouwde: Anton Zondag.

Hij kende de VAN al, begin jaren ’70, als klant. Of beter gezegd als lid van de Katholieke Nederlandse Ondernemers Verbond (KNOV) waar hij werkte als hoofd consulent en onteigeningsadviseur. Nauwgezet volgde hij vanuit die functie de ontwikkelingen rond de Wet op de kansspelen.

Dit vanwege de winkelweekacties en kleine spelletjes én hij kende de vicevoorzitter van de andere grote middenstands-organisatie die zou gaan fuseren met het KNOV, de heer Geurtsen. Deze had het wetsontwerp Geurtsen-Van Schaijk ingediend.

Al pratende over de “aankomende wet” kwam hij erachter dat die VAN hem helemaal niet zo vreemd was. ‘Ik hoorde dat de club in Den Bosch was gevestigd en een medewerker zocht. “Ja, en wie zijn dat dan?”, vroeg ik. Er vielen namen zoals Rouvoet. “Hé, die ken ik’, dacht ik.

Steef Rouvoet had na 1958 een paar deuren verderop gewoond, we kenden elkaar. Die had ik daar heel vaak met jukeboxen zien sjouwen. Dat was dan ook de branche voor mij. Daarnaast vielen andere namen zoals die van Tini Roeffen. Die kende ik omdat hij samen met een broer van mij in de auto rally sport zat.

Ook de naam De Waal Grave kende ik want als je naar Nijmegen ging, kwam je die altijd tegen langs de snelweg. En dan Harry Vale, ja daar kon je niet omheen, die kwam je in elke kroeg tegen. Dus het was voor mij onmiddellijk duidelijk, Ik kende de VAN’.

Omdat het KNOV ging fuseren met een andere organisatie, werden functies opgevuld met nieuwe mensen. Bovendien wilde Zondag niet verhuizen naar de Randstad. Dus besloot hij in te gaan op het aanbod van zijn oude buurjongen Steef Rouvoet.

‘In 1974 ben ik begonnen. 1 februari 1975 officieel. Alleen niet in dienst van de VAN, want de VAN had veel te weinig werk. Het was een 20-uren taak. Ik werd in dienst genomen van Cosmopolitan Amusement bv.

Dat was een bedrijf van Steef Rouvoet, Paul de Waal en anderen, dat zich bezighield met groothandels-activiteiten, met de productie van speelautomaten, met import van onder andere de Barcrest-machines en Wurlitzer- automaten, zowel muziek- als warenautomaten’.

Shock

In maart, wie Anton kent weet dat hij zich zoiets exact herinnert, maakte hij voor het eerst kennis het VAN-bestuur en liep meteen zijn eerste shock op want niemand wist dat hij in dienst genomen was om werk voor de VAN te gaan doen. ‘En ik had begrepen dat ik niet voor die bv was, dat was maar even tijdelijk, ik zou voor de VAN gaan werken’.

Bertus van Dessel stond op en zei: “Nou moet het maar eens afgelopen zijn met die vreemden die steeds onze vergaderingen bezoeken”. En Wetsteijn vroeg enkele vergaderingen later: “Hoe stelt u zich dat werk voor?”. “Nou”, zei ik, “ik ben net een magneet. Als ik ergens kom, trek ik altijd werk aan”. En zo was het ook.

Het “secretariaat” begon op het achterkamertje van zijn woning in Middelrode. Na drie jaar werd pas een medewerkster aangetrokken en verder werd de hele familie Zondag met regelmaat ingeschakeld. Er was een hoop werk voor de boeg.

De idealen van de VAN waren groot: men streefde een wetswijziging na die het uitbetalen zou legaliseren. Het bestuur werd uitgebreid, er kwam een betere opzet. ‘Als je in Den Haag gehoor wilde krijgen, dat was in de periode van Den Uyl, dan moest je toch een machtige eenheid vormen’, wist Zondag.

Die eenheid was er niet. Er waren vier organisaties op dat moment. Er bestond de Autex die actief was voor de hallen, de MC die de gemeentelijke keuringen verrichte zodat de ondernemers hun automaten konden uitzetten, de dr. Schuh Stichting voor de fabrikanten/importeurs en de VAN, een uit idealisme geboren club die alles wilde wat die anderen ook wilden. Dus werd er hard gewerkt om al die kleine clubjes tot één grote te maken’.

In de loop van 1975 werd het duidelijk dat er een Sectie Groothandel moest komen. ‘En dat bracht nogal wat werk met zich mee’, weet Zondag nog. ‘De groothandelaren hadden behoefte aan eigen beurs, ze moesten samen praten in verband met de wet. En algemene vergaderingen met die exploitanten erbij, dat werkte niet meer’.

De sectie werd in december 1975 opgericht en kreeg snel een eigen gezicht. De dr. Schuh-stichting heeft zo zichzelf opgeheven. De MC heeft nog tot en met de aanname van de wetswijziging gefunctioneerd maar de meeste leden waren ook VAN-leden en zo heeft die vereniging zichzelf niet overleefd.

De Autex is officieel opgegaan in de VAN. Er was regelmatig contact met voorzitter Van der Tuin en Rudy Hommerson. ‘Die zagen ook de voordelen in van samenwerking. Toen hebben we die stichting omgezet in een vereniging en hebben die club met 35 leden opgenomen als Sectie Hallen’.

Eerste VAN-ΕΧΡΟ

In 1976 vond de eerste beurs, de VAN-EXPO, plaats. Op een balkon met een oppervlakte van 300 vierkante meter in de RAI in Amsterdam. ‘De mensen moesten vanaf de begane grond in de Oosthal via een stand de trap op.

Hele wilde taferelen hebben we daar meegemaakt want die flonkerende automaten waren in de hele RAI te zien en men mocht niet naar boven’, kijkt Zondag terug. ‘Hoe dat dan kwam? Op welke stand je vroeger op de Horecava ook kwam, of dat nou Rouvoet, Hobea of Bell Fruit was, in al die stands zag je een wand waarachter de automaten stonden.

Dat deden ze omdat die producten niet verkocht werden aan de kasteleins en in de beurs- voorwaarden stond uitdrukkelijk dat producten die niet voor de verkoop bestemd waren, niet op de RAI werden toegelaten. Sindsdien hebben we een beurs georganiseerd. Helaas is het nu 2 jaar stilgevallen maar ik ben er van overtuigd dat we de 25e editie gaan halen’.

In ’76/’77 zijn we ook begonnen met de ‘ afdelingen. Er was al een groep ondernemers in Rotterdam, de VAR, die bestond al vóór 1971. Dat was ook de afdeling waar we de meeste moeite mee hebben gehad om die binnen de VAN te halen. Langzaamaan zijn alle afdelingen opgericht. Ik ging als een missionaris op pad.

We betrokken ook niet-leden bij de club door ze uit te nodigen voor afdelingsvergaderingen en als we dan na afloop met een drankje aan bar stonden, maakten we ze lid. Dat lukte, er was een wij-gevoel onder de ondernemers in de branche. Men stond positief over wat de VAN bereikte.

Toen ik kwam waren er 3 betalende leden. Daarnaast was er een waslijst A- en B-leden. A-leden betaalden 350 gulden lidmaatschap, de B-leden 100 gulden maar er was al twee jaar niet betaald.

Steef ging in de eerste jaren namelijk op de Horecava staan en schreef iedereen die wilde zomaar in. Iedereen die betaalde werd lid gemaakt, maar die deden verder helemaal niets. Dus toen ik begon was er wel een enorme ledenlijst maar dat waren meer donateurs die 1 maal betaald hadden.

Het waren horeca ondernemers en speelautomaten handelaren door elkaar heen. Een hele registratie-actie hebben we toen op touw gezet om de ledenlijst “schoon” te maken. De regio’s en secties kregen bevoegdheden.

Als een sectie iets vond moest het bestuur dat overnemen tenzij het bestuur kon aantonen dat ze het bij het verkeerde eind hadden. En dat moest in goede harmonie. In praktijk was dat niet zo moeilijk want als secretaris was ik bij alle partijen betrokken en die bracht ik zo bij elkaar’.

Organisatie

Met Zondag als administrateur, regelaar, bemiddelaar en lobbyist groeide het secretariaat uit het achterkamertje. Er kwamen medewerksters bij en het gezin verhuisde naar een groter pand met kantoor aan huis.

Zondag was een workaholic met hart voor de vereniging. Hij wilde de club “direct” maken, hij zorgde voor korte interne communicatielijnen. Hij wilde de VAN bekend maken bij de politiek, de pers, de niet-leden. Hij wilde dat de naam een positieve klank zou krijgen.

Dag en nacht was hij bezig met organisatie van “zijn club”. “In het bestuur werd eigenlijk nauwelijks ooit een nota besproken. Er was een agenda van één velletje en een verslag van een stuk of drie velletjes.

De eerste bestuursvergadering was anderhalf velletje, meer was er niet. En er ging een briefje naar de achterban, de volgende dag al, waarin keurig werd verteld wat we allemaal hadden besproken en besloten. Snelheid vond ik altijd belangrijker dan administratieve perfectie.

Anton vond contact met zijn achterban heel belangrijk. Dagenlang was hij in den lande om de leden te betrekken bij het verenigingsleven, zoals op de foto de heren Ten Voorde en Van Beuningen.

Als ik ’s morgens een vergadering had en ’s middags één, dan ging ik ’s avonds nog die twee verslagen uit zitten werken en de volgende morgen gaf ik dat aan één van de collega’s en die werkte het uit en tegen de avond waren beide verslagen op de post naar de leden’.

Daarnaast heeft hij uren besteed aan overleg met de overheid om tot een vakdiploma te komen, wat uiteindelijk niet gelukt is en is het Europese samenwerkingsverband Euromat opgezet.

Ook besteedde hij veel aandacht aan zijn netwerk. Het kwam niet zelden voor dat hij vier à vijf afspraken per dag had. ‘Alle raakvlakken die er waren, daar waren contacten mee. Ik heb altijd veel gelezen. Als ik dacht “dat is interessant”, nam ik contact op.

Ik heb ook geprobeerd op alle recepties aanwezig te zijn. Daar was ik beter in dan toespraken houden op vergaderingen’. Bovendien was hij ook, al die jaren al, erg actief in de politiek. Dat betekende dat hij makkelijke ingangen had. ‘Ik had altijd gezegd ik zal nooit in opdracht voor de VAN lobbyen.

Ik heb ze gezegd: “Ik ga wel werken voor wat jullie belangrijk vinden maar het is niet zo dat jullie mij kunnen opdragen wat ik moet doen in het CDA. Ik zit daar dan in een andere functie”. Dat leidde wel eens tot vreemde situaties, zoals ten tijde van het wetsontwerp bijvoorbeeld. Dat was uitgelekt.

Zondag had veel contacten in de politiek en probeerde die ook altijd te interesseren voor de speelautomaten branche-organisatie. EZ-Staatssecretaris Hazenkamp, 2e van links, bezocht in 1980 de VAN-EXPΟ. (Nationaal Foto- Persbureau bv)

En wij hadden de versie zoals die ongeveer zou worden opgevist. Het bestuur was er enórm enthousiast over, ondanks alle minpunten (ik had een stuk of 16 punten opgesomd waarvan ik vond dat ze niet goed waren en die nog verbeterd zouden kunnen worden). Toen ik voorstelde om toch nog eens over die minpunten te gaan praten, zei het bestuur: “Nee, dit is prima, we moeten het hier maar bij laten. We hebben bereikt wat we willen. En we verbieden jou nadrukkelijk contact op te nemen met wie dan ook”.

Kort daarna was ik op een bijeenkomst vanuit de politiek en sprak daar de staatssecretaris. Die vroeg: “Hoe gaat het met je?” Ik zei: “Met MIJ gaat het goed”. Aan de toon hoorde hij wel dat ik iets anders bedoelde en toen zei hij: “En hoe is het met de automaten?” “Nou”, zei ik, “Ik kan je uit mezelf niks vertellen over de automaten, maar als je het mij nou uitdrukkelijk vraagt, kan ik je dat wel vertellen”.

Later heb ik het bestuur heel eerlijk verteld dat ik de staatssecretaris desgevraagd het een en ander verteld had. Dat had er onder andere toe geleid dat er een artikel in de wet is opgenomen waarin over voorwaarden rond de exploitatievergunning wordt gepraat.

Directeur

Toen de wet in 1982 door de kamer werd aangenomen en de lijdensweg en alle spanning achter de rug was, Zondag beloond voor zijn harde zwoegen. In Maarsbergen, dé vergaderplaats van de VAN, werd hij in 1982 benoemd tot directeur.

Niet snel daarna, in 1984, nam Bertus van Dessel afscheid. Met hem had Zondag al die jaren nauw samengewerkt. Van Dessel was de voortrekker, de prater die mensen over de streep trok, of zelfs duwde, en Zondag was degene die hem perfect aanvulde door de plannen praktisch uit te voeren.

Een heel andere persoonlijkheid volgde Van Dessel op: Dirk Lindenbergh. Langzaam veranderde het karakter van de vereniging. In 1987 verhuisde het weer groter geworden secretariaat naar een kantoorruimte in Rosmalen.

Zondag: ‘De doelstelling om een wet te realiseren was volbracht. Er moesten beleidsplannen gemaakt worden voor de toekomst. Er kwamen nieuwe visies, andere onderwerpen kwamen aan de orde. Ik kwam in de problemen toen het allemaal papier werd en toen het allemaal details werden.

Ik was een man van gauw iets bespreken en van doen. En ja, op een gegeven moment merk je dan toch dat je taak een beetje volbracht is. Bovendien paste Lindenbergh en ik niet echt bij elkaar.

Onze visies, werkwijzen en karakters lopen mijlenver uiteen. In 1988 werd het allemaal erg moeizaam. In april 1989 heb ik toen mijn ontslag maar aangeboden om uit een inmiddels ontstane impasse te komen.’

Zelfstandig ondernemer

Zondag gaf te kennen dat hij graag als zelfstandig ondernemer verder wilde. Als Buro Zondag-Stam ging hij verder met verschillende activiteiten voor in hoofdzaak de speelautomatenbranche. ‘Ik werkte al twee jaar op twee plaatsen.

De Stichting Automaten Magazine, het vakblad, was in 1987 niet mee verhuisd naar Rosmalen. Ik deed al wat op het gebied van advieswerk. Daarnaast waren er regelmatig mensen die aanklopten met de vraag “ik wil mijn bedrijf verkopen, wat is het waard” etc, de goodwill kwestie.

Het vakblad, waarvan sommigen dachten “dat wordt nooit iets” bestond inmiddels twee jaar. Het idee van de knipselkrant en nieuwsbrief was net opgezet. De knipselkrant en het vakblad heb ik toen mee gekregen, ook de organisatie van de VAN- EXPO en de gezamenlijke beurs in Zuidlaren mocht ik zelfstandig gaan doen.

De activiteiten zijn langzaamaan uitgebreid. Het blad is begonnen met 20 pagina’s zwart- wit en is uitgegroeid tot, ja je ziet het’.

Sterke binding

In die jaren heeft Zondag altijd een sterke binding gehouden met de branche. ‘Het is natuurlijk een prachtige bedrijfstak. Het is club waar wij-gevoel in zit. Ook de manier waarop ze met de horeca omgaan vind ik prachtig. Hoe ze dag en nacht klaar staan voor de kastelein!’ Het is dan ook altijd een beetje zijn kindje gebleven.

Hoe nuchter hij ook is, het afscheid is hem toch wel eens zwaar gevallen. ‘Het is best wel eens keer moeilijk geweest. Ook mijn vrouw, die zich ook altijd heeft ingezet en erg betrokken was, heeft ontzettend veel moeite gehad met de wijze waarop ik vertrokken ben.

Het feit dat je merkte dat het over was, was toch best hard. Achteraf is gebleken dat het ook best anders had gekund, het had niet zo gehoeven. Maar dat hoort bij het leven.

Stukje uit Automaten Magazine September 1997

10 jaar Automaten Magazine

Gezellige bijeenkomen i.v.m. 10 jarig bestaan Automaten Magazine

Het Automaten Magazine bestond in februari tien jaar. In de februari-uitgave werd daar uitvoerig aandacht aan besteed. Maar voor de medewerkenden aan het blad en hun partners was de jaarlijkse bijeenkomst, dit keer op 20 juni, de ideale gelegenheid nog eens terug te blikken op tien jaar magazine. De drukker en vooral de medewerkster die alles voor de drukker voorbereidt, de vormgeefster, de cartoonist en Anton en Gonnie Zondag zijn al tien jaar bij het magazine betrokken, anderen korter, maar niet minder intensief. In een sfeervolle ambiance in Berlicum werd met dankbaarheid teruggekeken op het bereikte met diepte- en hoogtepunten in de voorbije tien jaar en gepraat over de komende jaren en ontwikkelingen.

Stukje uit Automaten Magazine April 2000

Anton neemt afscheid van zijn Vakblad!

Anton Zondag stopt met ZIJN vakblad

Met gemengde gevoelens neemt Anton Zondag afscheid van ‘zijn’ Automaten Magazine. Vanaf deze editie wordt het vakblad uitgegeven door Van Soelen Media. ‘Aan de ene kant vind ik het fantastisch dat het blad doorgaat, voorlopig ook onder dezelfde naam.

Ik ben blij dat de VAN een koper heeft gevonden. Anderzijds is het alsof je kind het huis verlaat, een periode wordt afgesloten en het afscheid gaat je niet in je kouwe kleren zitten.’ Maar, zegt hij, ‘Ik blijf er wel nuchter onder hoor.’ Bovendien is het nog geen definitief vaarwel. Nog een klein jaar blijft Zondag betrokken bij het blad waarover hij dertien jaar de eindverantwoording had.

Ach, dat wordt toch niks’. was van één de reacties toen Anton Zondag begon met een eigen vakblad Voor de speelautomatenbranche. ‘Ik heb vaak tegen de stroom in moeten zwemmen, maar ik denk toch dat het aardig gelukt is.

Nadat er eerst enige tijd een gecombineerde Nederlands-Belgische uitgave bestond, kwam op 1 februari 1987 het eerste eigen vakblad uit; Automaten Magazine was geboren. Het telde twintig pagina’s, voor de helft bestaande uit advertenties en bijna helemaal in zwart-wit.

Ter vergelijking: het maartnummer van dit jaar telt 44 pagina’s, is kleurig en heeft een professionele lay-out. ‘In de loop der jaren is de omvang van het blad vergroot en de kwaliteit sterk verbeterd. Het heeft een goede redactionele formule met reportages en vaste rubrieken. Daarnaast is er een flink aanbod van advertenties. Dat is voor een blad als het onze natuurlijk van levensbelang.’

Dezelfde Formule

Automaten Magazine bestaat inmiddels bijna dertien jaar. Langzaam maar zeker veranderde de inhoud en het uiterlijk, al is de lijn en de formule altijd dezelfde gebleven. ‘We wilden aandacht schenken aan de gebeurtenissen binnen de branche, maar ook daarbuiten. Het persoonlijke element hebben we daarbij ook altijd belangrijk gevonden.

Ook toen Anton Zondag in 1989 afscheid nam als directeur van de VAN ging het blad door. ‘Eén van de afspraken met de VAN was dat ik een aantal zaken zou blijven doen. Naast het organiseren van de VAN-Expo’s was dat het produceren van het Automaten Magazine.

Ook toen waren er hier en daar twijfels, maar het is toch steeds doorgegaan en met succes. Samen met zijn medewerkers wist Zondag elke maand weer een fraai blad te produceren. Achtereenvolgens werkte hij met de journalisten René Oosterhoff, Cor Schoenmaker, Henriette van den Hanenberg en opnieuw Cor Schoenmaker wat betreft de redactionele inhoud.

Netty Ouwerkerk verzorgde de lay-out, Peter van Saane maakte de cartoon en bij Van Stiphout werd het vakblad gedrukt. ‘Een prima team’, vindt Anton Zondag.

Eenheid

Binnen de VAN, waarvan hij achtereenvolgens administrateur en directeur was, werd hij weleens de missionaris genoemd vanwege het steeds weer naar buiten brengen van de vereniging en datgene waar zij voor stond. Daarbij hamerde hij ook altijd op de eenheid. ‘Ik ben ervan overtuigd dat dat de kracht van de VAN is.

Door die eenheid te bewaren en voor de volle honderd procent achter het product te staan, kom je geloofwaardig over. De VAN is uiteindelijk een volwaardige en betrouwbare gesprekspartner van bijvoorbeeld de overheid geworden, daar ben ik blij om. Maar zoals al gezegd, uiteindelijk nam Zondag ontslag, omdat de nieuwe bestuurders en hij niet meer op één lijn zaten qua stijl en werkwijze. ‘Ik kende de eerste bestuurders van de VAN ontzettend goed, voelde hen precies aan.

Toen er nieuwe mensen kwamen werd dat moeilijker, je moet wennen aan elkaar. Het leek toen beter om te stoppen. Terugkijkend denk ik dat het allemaal niet per sé zo had hoeven gaan. Met wat meer toegeven van beide kanten was het niet zo ver gekomen, maar ja, dat is achteraf. Anton Zondag benadrukt dat de verhoudingen met de VAN en met de mensen waarmee hij destijds in de clinch lag, na wat stroeve jaren, weer goed zijn. We hebben de afgelopen jaren heel constructief samen gewerkt. dat kon eigenlijk niet beter.”

Verandering

Dat de VAN dan uiteindelijk toch besloot om met een andere uitgever in zee te gaan snapt hij wel. ‘Om de vijf jaar werd gekeken hoe we verder zouden gaan met het blad. Ik snap best dat de VAN zich dan afvraagt of het niet beter is om het eens met een ander te proberen in plaats van weer vijf jaar met dezelfde.

Bovendien word ik ook wat ouder, tachtig uur werken in de week houd ik ook niet vol. Ja, ik denk dat we nu een goede beslissing hebben genomen.’ En, op de achtergrond blijft hij nog een tijdje betrokken bij het blad. Hoe gaat die betrokkenheid er eigenlijk uitzien? ‘In ieder geval introduceer ik Danny van Soelen bij adverteerders en anderen die met het blad te maken hebben.

Bijna dertien jaar hebben die mensen steeds met dezelfde man samengewerkt, zij moeten ook wennen aan de nieuwe situatie. Verder zullen we zien wat er allemaal nog voor werkzaamheden zullen komen. Wat verdwijnt is de verantwoording voor het blad en dat is prima.’ ‘Al zal het misschien toch wel eens gaan kriebelen’, denkt hij. Want misschien had hij sommige dingen wel heel anders gedaan. ‘Dat kan best en dan zal ik dat op positief kritische wijze ook wel zeggen hoor.

Naast de uren die hij voor het blad blijft werken zal Anton Zondag niet bepaald in een zwart gat terecht komen. Voor de branche blijft hij de Knipselkrant en de Press-expresse doen. Ook blijft hij betrokken bij het Engelse vakblad Intergame. Daarnaast heeft hij nog andere werkzaamheden zoals zijn advieswerk en is hij als bestuurder actief in diverse instanties en de politiek.

Betrokkenheid

‘Ik ga me echt niet vervelen’, zegt Anton Zondag en bovendien komt er nu eindelijk tijd vrij voor zijn gezin. ‘Ik heb een lijstje van prioriteiten gemaakt. Eerst vrouw en kinderen, dan het verenigingsleven en de politiek en daarna wat ik noem de AOW: Alle Overige Werkzaamheden.

Tenslotte bespeur ik bij mezelf ook meer betrokkenheid bij het dagelijkse leven. Wat meer bij de dag leven, wat relativeren en leuke dingen gaan doen. Maar de speelautomatenbranche zal hij blijven volgen. Hij voorziet een goede toekomst voor de branche. ‘Het ziet er goed uit, we hebben de tijd mee.

Er zullen heus wel problemen blijven, maar dat is maar goed ook. Het is goed voor de organisatie en de branche want dan blijft men alert. Het is goed voor Automaten Magazine, want dan blijft er veel om over te schrijven en voor mij is het goed zolang ik de Knipselkrant en de Press-expresse blijf maken.’ ‘Het goede niveau moet de VAN vasthouden’, vindt Zondag, maar: probeer nou niet je te spiegelen aan de Holland Casino’s, dat is een heel ander niveau.

Onze branche heeft een eigen plekje op de spelersmarkt. Door daarvan uit te gaan blijf je met beide benen op de grond staan. De hallen en de horeca, dat is onze spelersmarkt. Daar moet je werken aan kwaliteit. Een boodschap voor de branche? Geloof in eigen kunnen, dat is belangrijk. En daarnaast toch die eenheid. Intern moet je alles goed uitpraten om vervolgens als eenheid naar buiten te treden. De drie secties hebben allen hun eigen belangen en die moet je goed tegen elkaar afwegen. Uiteindelijk komt er dan een gemeenschappelijke deler, dat is de eenheid van de VAN.’

Stukje uit Automaten Magazine Juli 2000

Reischeque en vele handen voor Anton Zondag

‘Hij is één van de markantste personen binnen de speelautomatenbranche. Als ik de figuur Data zie van Star Trek moet ik meteen aan Anton Zondag denken. Die heeft namelijk ook zo’n ongelooflijke kennis van data en bijzonderheden van jaren geleden in zijn hoofd.’

VAN-voorzitter Aad Kobus had lovende woorden voor Anton Zondag die tijdens de Algemene Ledenvergadering afscheid nam van de VAN en de branche. Vanaf april jongstleden wordt het vakblad van de branche niet langer uitgegeven door Buro Zondag-STAM, maar door Van Soelen Media.

Onder daverend applaus waren Anton en echtgenote Gonnie Zondag de zaal binnengekomen. Zij mochten plaatsnemen in twee stoelen, vlak voor het bestuur waarna Aad Kobus zijn lovende woorden sprak.

Gonnie en Anton Zondag

‘Anton was met het Automaten Magazine jarenlang het visitekaartje en de ambassadeur van de VAN en van heel de branche. Daarbij werd hij trouwens gesteund door Gonnie die dikwijls meehielp met het verzenden van de magazines naar de leden.’

De voorzitter herinnerde de leden er, ten overvloede wellicht, ook nog aan dat Anton Zondag jarenlang algemeen secretaris en directeur van de VAN was. ‘Het Automaten Magazine is nu overgenomen door Van Soelen Media. Niemand beter als Anton Zondag weet hoe moeilijk het is om steeds weer dat blad uit te geven’, aldus Aad Kobus.

Na lovende woorden te overhandigt Aad Kobus de hebben gesproken welverdiende Reischeque aan Anton Zondag

Van de VAN kregen Anton en Gonnie Zondag een reischeque cadeau. In een korte reactie bedankte Anton Zondag de leden en het bestuur van de VAN. Daarna konden de aanwezigen in de ruimte waar de productpresentatie werd gehouden Anton en Gonnie Zondag persoonlijk de hand drukken en hen het beste wensen voor de toekomst.

Stukje uit Automaten Magazine Oktober 2000

Lintje voor Anton Zondag

Anton Zondag is op 3 september 2000 benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Burgemeester Schinck van Sint Michielsgestel reikte de totaal verraste Zondag de koninklijke onderscheiding uit. Dat gebeurde in een bomvolle feesttent in Berlicum waar het zilveren jubileum van de winkeliersvereniging werd gevierd.

Anton Zondag met opgespelt Lintje

Anton Zondag is al sinds de oprichting voorzitter van die vereniging. ‘Ik sta niet vaak met mijn mond vol tanden, maar nu wist ik het toch echt even niet meer.’ Er kwam nog wel een dankwoordje uit maar ook daar had hij, naar eigen zeggen, de grootste moeite mee. En als de harmonie het Wilhelmus gaat spelen, gebeurt er wel iets met je, hoor.’

Voor zijn werk was Anton Zondag jarenlang een bekend gezicht binnen de speelautomatenbranche. Hij was directeur van de VAN en richtte Automaten Magazine op waarvan hij tot afgelopen voorjaar de verantwoordelijk uitgever en eindredacteur was.

En hoewel hij op de achtergrond zeker nog zijn diensten aan blijft bieden voor de branche, nam hij tijdens de laatste algemene ledenvergadering afscheid van de VAN.

Geheim

Het was hem een raadsel dat zeer veel mensen wisten wat er ging gebeuren, maar hijzelf niet. ‘Mijn hele familie, collega’s en andere, ze wisten het allemaal. Ik ben perplex over het feit dat ze het zo goed geheim hebben weten te houden.’

Anton met zijn vrouw Gonnie Zondag. Anton Lid in de Orde van Oranje Nassau

De burgemeester van Sint Michielsgestel somde de vele activiteiten van Anton Zondag nog eens op. ‘Voorzitter van de winkeliersvereniging. actief voor het KNOV, voor de parochie, voor het CDA en natuurlijk als raadslid.’ Na de officiële plechtigheden werd er met familie en vrienden nog nagenoten.

Anton Zondag bekende dat hij behoorlijk beduusd was. ‘Ik zie het natuurlijk als een enorme erkenning. Maar ik heb die nacht daarna niet kunnen slapen. Wie verwacht nou zoiets.’

Bronvermelding: Gonnie Zondag, Automaten Magazine Mei 1989, September 1990, Januari en September 1997, April, Juli en Oktober 2000